Tuesday, March 10, 2009

Вермер или исечок од тишината

Поетиката на Ван Делфт е затворена поема, стегната од глувоста на тишината. Час по музика е магично огледало... крај него Вермер зазема блиска гледна точка. Предниот план е нагласен. Илузијата за простор е внушена од обоената перспектива. Слично на музикалниот акорд на мелодијата при определена тоналност: црвеното, жолтото, синото, и двете неутрални бои - одзвучуваат низ пространствените нивоа од платното. Ѕунат: синото, од темните квадрати на подот, светлосиното на столот ѕунат: - индиговата звучност во покривката и фустанот на дамата пред виржиналот, како и синкавите сенки што галат од затемнениот ѕид - ѕунат. Обоеното созвучје од челниот план ги проникнува валерите на белата кана, манжетите и јаката на учителот по музика... Вермер или: тиха средба меѓу музиката, бојата и виснатата тишина.

Л'чезарен трепетлив наплив. Лимоновото жолто од камизолата, како и нијансите од виржиналот си играат со кафеното и жолтеникавото од контрабасот; се вовлекуваат меѓу рамките од прозорците и таванскиот гредоред; го распламтуваат црвеното. Вермер или: алхемиско огледало заробено од светлината.

Величенствен, царствен мир. Церемонија. Композицијата се растега до бескрај. Структурата не' заплиснува со багрени знаци. Лесните, брзи, суви топли тонови ја смекнуваат формата. Па, просторот се згустува ко капки-бои-виножито. Музикален ткаеж. Сребреникавиот светлик го милува благозвучниот колорит.

Бојата е нанесена во тенки, проѕирни намази. Но, не е заборавена и материјализацијата. - Истенчената игра на разнообразните фактури на материјата: глаткото, тврдо стакло, мекото олово, Делфтскиот фајанс, богатата платнена простирка на масата... Вермер или: поетика на материја што зрачи.

Вермер, се лизга ко лебед низ тие тонални води. Ја избегнува напнатоста меѓу внатрешноста и надворешноста - просторот е потчинет на законите на светлината. Светлецот му е сред активната празнина - ентериерот, од која пулсира срцето на материјата. - Вермер, се спровира низ мрежата од потонато-извадено. Расчистува шума од знаци. А, тонската модулација го извлекува од бездните на тонирањето само-по-себе. - Вермер, со усет за интервал, за цезура, се спасува од трајноста на заборавот. Вермер или: поетика на запрен миг.

...

Сонувам. - град на светлината кулиси гласови на тишината малро ми тутнува дебел хармоничен клуч се качувам по тонски скали внатре сум камера опскура пред мене плетачката на тантели тишина разлева по мојата крв на убавиот син дунав кунстхисторишес музеум го задевам кустосот има ли овде лебарки зјапа не асоцирајќи на далиевата опсесија со огромната црна фигура натрапливо истопорена сред ателјето... чародејна срешта в делфт водата се прелива ко свила од жолтиот ѕид ѕирка пруст длабоко с'зерцание... темен штад на канали ријксмузеум наводнение од млеко поентилистички тембр млекарката пее трнарче... хаг момичето со турбан мажорен акорд боени сенки особено и обособено молчење трка со вечноста леонардо би завидувал...

...

Часот по музика е урок по мечтаење. Чиста еманација. Бог проникнува во душите на актерите (Делфтски и сопругата?) и им вдахнува апсолутна тишина. Времето се расцепува: распупува утринска невиност; капе жолто-сино-бело спокојствие... Сиот ван дер Меер е тука! Лекцијата... е камерна музика. Бисер затворен во школката.

„Шарената сенка“, Макавеј, 2008

No comments:

Post a Comment